سیستم ارتینگ

سیستم ارتینگ یکی از المان های لازم جهت کسب اطمینان کامل از تطابق و تناسب میان عایق استفاده شده  و پتانسیل هادی موجود در سیستم است. سیستم ارتینگ به گونه ای طراحی شده است تا بتواند عملکرد سریع و کامل رله حفاظتی را در صورت بروز هر گونه مشکل، تسهیل و تسریع کند .

در یک سیستم ارتینگ خوب مقاومت ارت ما پایین(کمتر از 2 اهم) است و به همین دلیل قسمت های ارت شده نظیر بدنه تجهیزات برقی با زمین واقعی در تماس هستند،پس در صورت بروز اتصالی(منظور برق دار شدن بدنه) جریان به زمین منتقل می شود و باعث حفاظت فرد،در تماس با قسمت فلزی تجهیز می شود و همچنین یک سیستم ارت خوب باعث عملکرد سریع تجهیزات حفاظتی می شود.

انواع زمین کردن

1_ زمین كردن حفاظتی

2_ زمین كردن الكتریكی

1_ زمین كردن حفاظتی

زمین كردن حفاظتی عبارتست از زمین كردن كلیه قطعات فلزی تأسیسات الكتریكی كه در ارتباط مستقیم با مدار الكتریكی قرار ندارند. این زمین كردن بخصوص برای حفاظت اشخاص درمقابل اختلاف سطح تماسی زیاد به كار برده می شود .

2_ زمین كردن الكتریكی

زمین كردن الكتریكی یعنی زمین كردن نقطه ای از دستگاه های الكتریكی و ادوات برقی كه جزئی از مدار الكتریكی می باشند. مثل زمین كردن مركز ستاره سیم پیچی ترانسفورماتور و یا ژنراتور.

زمین كردن الكتریكی دستگاه ها به خاطر كار صحیح دستگاه ها و جلوگیری از ازدیاد فشارالكتریكی فازهای سالم نسبت به زمین در موقع تماس یكی از فازها با زمین می باشد.

استاندارد IEC 60364_SECTION54

مطابق با استاندارد بین المللی IEC 60364 سیتم های زمین حفاظتی به سه دسته اصلی تقسیم می شوند و به صورت دو حرفی نمایش داده می شود:

به صورت سیستم های TT,TN,IT

• حرف اول معرف نحوه اتصال زمین به وسیله تأمین کننده الکتریسیته (ژنراتور یا ترانس) است:

T— اتصال مستقیم به زمین به لاتین Terra

I — هیچ نقطه‌ای به زمین متصل نیست (ایزولهIsolated)

• حرف دوم معرف نحوه اتصال بین زمین و وسیله الکتریکی است:

T — اتصال مستقیم به زمین

N — اتصال به محل نصب، که خود به زمین متصل است.

انواع سیستم ارت:

1_ سیستم ارت TN که شامل حالت های  TN-C,TN-S,TN-C-S است.

1. TN-C: در این سیستم PE (ارت) و N (نول) وسیله الکتریکی یکی می باشد یعنی به هم متصل هستند.(این سیستم را PEN می نامند).
2. TN-S:در این سیستم PE و N از هم جدا می باشند.
3. TN-C-S: در جایی از مسیر PE و N مشترک و در جایی متمایز می باشند.

2_ سیستم ارت TT

3_سیستم ارت IT

1_ سیستم زمین TN

در سیستم های زمین TN, یکی از نقاط ژنراتور یا ترانسفورماتور به زمین متصل شده، که در سیستم های سه فاز معمولا مرکز ستاره ترانسفورماتور یا ژنراتور به زمین متصل می شود و بدنه تجهیزات الکتریکی توسط اتصال زمین ترانسفورماتور، به زمین متصل می شوند.

نکته:هادی که بدنه فلزی تجهیزات مصرف کننده را به زمین متصل می کند، “حفاظت زمین” نامیده می شود که با PE نشان داده می شود.هادی که مرکز ستاره سیستم های سه فاز را به زمین متصل می کند و یا جریان برگشتی در سیستم های تک فاز را انتقال می دهد، نول نامیده می شود که با N مخفف (Neutral) نمایش داده می شود.

• سیستم‌ زمین TN-C
  در این سیستم نول و ارت مشترک هستند. در این سیستم شینه نول به چاه ارت متصل می‌شود و بعد از آن به وسیله سیم PEN هم به عنوان سیم خنثی(نول) استفاده می‌شود و هم به بدنه برای حفاظت زمین متصل می‌شوند .

• سیستم‌ زمین TN-S
  در این سیستم نول و ارت از هم جدا هستند. اما هنوز سیم خنثی به چاه ارت متصل خواهد بود منتها فقط در ابتدا و در شینه .

• سیستم‌ زمین TN-C-S
  در این سیستم نول و ارت در ابتدا یک سیم PEN مشترک هستند و از جایی به بعد تبدیل به دو سیم جداگانه PE و N می‌شوند.

2_ سیستم ارتینگ TT

در سیستم ارتینگ TT منبع(ژنراتور یا ترانسی که تجهیز به آن متصل است) به زمین متصل شده است اما بخش های رسانای تاسیسات مانند بدنه دستگاه از طریق یک یا چند الکترود محلی به زمین متصل شده اند. این الکترود های محلی هیچ گونه تماس مستقیمی با سیستم ارتینگ منبع ندارند. سیستم ارتینگ TT برای تاسیسات سه فاز و تک فاز قابل استفاده می باشد.

3_سیستم ارتینگ IT

سیستم ارتینگ IT به طور کلی در شبکه های سه فاز مورد استفاده قرار می گیرد. در اینجا، یک منبع سه فاز یا بدون تماس با زمین و یا از طریق تماس با زمین به کمک امپدانس بالا و مناسب، ایزوله می شود. بخش رسانای این سیستم شامل بدنه ی فلزی تاسیسات است که به وسیله ی یکی یا چند الکترود محلی به زمین متصل شده است. این الکترود های محلی هیچ گونه ارتباط مستقیمی با منبع ندارند.

نکته اضافی: سیستم ارتینگ TNG

سیستم ارتینگ TNG بسیار مشابه با سیستم TNS عمل می کند. در قسمت های نهایی عملکرد این سیستم، سیم های نول و ارت در داخل سیستم به صورت جداگانه عمل نمی کنند، بلکه با یکدیگر ادغام شده اند تا یک سیم جدید تحت عنوان PEN را در امتداد شبکه تشکیل دهند. به عبارت دیگر نقاط نول و زمین تاسیسات به یک سیم  PNE در این سیستم متصل می شوند.